Magda Nowaczyk- zoopsycholog, behawiorysta, dietetyk królików i gryzoni, zielarz, fitoterapeuta
Coraz częściej w leczeniu infekcji dróg oddechowych u królików i gryzoni zalecane są inhalacje. Jednym z największych problemów opiekuna po otrzymaniu takiego sposobu leczenia jest wybór odpowiedniego urządzenia rozpylającego lek.
Postaram się więc na podstawie zebranych wcześniej informacji podzielić się z Wami tym, co udało mi się znaleźć, gdy sama stałam przed tym wyborem.
Jakie urządzenie wybrać?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Odpowiedni wybór zależy od rodzaju leku, jaki został zalecany przez prowadzącego lekarza.
Podstawowe rodzaje nebulizatorów:
• Kompresorowy (pneumatyczno- tłokowy)– najbardziej uniwersalny, nadaje się do większości leków. Rozbija płynny Iek na areozol pod wpływem sprężonego powietrza. Widoczna mgiełka, która jest generowane przez urządzenie, wdychanie jest przez zwierzaka i dostaje się w ten sposób do dróg oddechowych.
Wady
– bardzo duże straty leku, część zostaje w komorze nebulizacyjnej, część rozpyla się poza obszarem wdychania
– urządzenie zwykle jest głośne i stresuje maluchy
– przy inhalacji w pojemniku czy transporterze sporo mgiełki osadza się na futrze i sporo zwierzaków może po inhalacji wymagać suszenia, szczególnie przy sporych dawkach leku i długim czasie inhalacji
Zalety
-można podawać duże objętości, więc przy potrzebie dużego rozwodnienia Ieku będzie idealny
– niska cena
– nie wymaga specjalnych metod oddechowych, których nie da się uzyskać u zwierząt
• ultradźwiękowy- głowica ultradźwiękowa rozpyla Iek w formę aerozolu o dość dużej cząsteczce, więc nadaje się głównie do leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. W zasadzie przy zwierzakach średnio się sprawdzi, bo ma bardzo ograniczony zakres substancji, które można w nim stosować – ultradźwięki zmieniają strukturę chemiczną leków
Nie nadaje się do nebulizacji:
– sterydów
– antybiotyków
– zawiesin
– soli o zwiększonej lepkości, np. tych z kwasem hialuronowym
Można w nim używać:
– Sól fizjologiczną
– leki mukolityczne
– olejki eteryczne
Wady:
– ograniczone możliwości stosowania leków
– tylko w infekcjach górnych dróg oddechowych
Zalety:
– cichy
– szybka praca
• membranowy (siateczkowy) – przeciska lek przez membranę drgającą, rozpraszając lek na bardzo drobne cząsteczki. Są idealne do podawania sterydów, które powinny dostać się do płuc. Nie zmienia struktury chemicznej leków.
Nie można w nim stosować:
– oleistych, gęstych leków
– estrów i zawiesin
– ekstraktów ziołowych
-preparatów z kwasem hialuronowym typu Nebu – Dose Hialuronic, Nebu-Dose Hipertonic
Można stosować:
– sterydy
– sól fizjologiczną
– antybiotyki o wodnistej konsystencji
Zalety:
– jest bardzo cichy
– dostępne są małe, przenośne urządzenia na baterie, które można wszędzie ze sobą zabrać i podać lek bez plączących się kabli
– wysoka wydajność i mała strata dawek leku
– krótki czas rozpylania
Wady:
– wymaga dokładnego czyszczenia po każdym użyciu
– łatwo uszkodzić membranę
– nie wszystkie leki można w nim stosować
To trzy dostępne na rynku rodzaje nebulizatorów, więc przeanalizowanie listy leków, jakie będziemy mieli za ich pomocą podawać, pomoże nam dokonać wyboru.
Jednak rodzaj leku to nie wszystko.
Ważne jest jeszcze to, gdzie chcemy naszym lekiem zadziałać, a to, gdzie on dotrze po podaniu, zależy od wielkości cząsteczek, jakie będą uwalniane.
Wielkość cząsteczek (μm) Miejsce osadzania:
>8. jama nosowa, gardło
5-8 oskrzela i tchawica
2-5 oskrzela i oskrzeliki
0,5-3 pęcherzyki płucne
Cząsteczki jeszcze mniejszej wielkości nie są wchłaniane.
Ważna przy wyborze jest również FRF- czyli frakcja respirabilna, czyli procentowa gwarantowana ilość cząsteczek wytworzonego aerozolu o wielkości mniejszej niż 5μm ( czyli takich, które działają w dolnych drogach oddechowych). Powinno to być ok 65-70%
Przydatną informacją jest również objętość rezydualna– to ilość leku, jaka nie zostanie wykorzystana, powinna być jak najniższa
Może się więc okazać, że w zależności od choroby i rodzaju leków, które przepisze lekarza, będzie trzeba zaopatrzyć się w dwa rodzaje inhalatorów.
Jakich urządzeń używamy dla naszych podopiecznych?
Do tej pory najlepiej sprawdzał nam się pneumatyczno- tłokowy inhalator Familino. Ma nakładkę umożliwiającą regulację wielkości cząsteczek leku w zakresie 3,7- 4,48 μm ( duże, nie dostaną się do płuc), jest więc skuteczny przy lekach stosowanych na zapalenie oskrzeli i górnych dróg oddechowych. Poziom głośności to 54dB, minimalna ilość leku do podania to 2ml, maksymalna 8ml. Szybkość inhalacji zależy od wybranej wielkości cząsteczek- 0,3-0,4 ml/min FRR 63-56% ( trochę za mało)
Jednak przy opracowywaniu tego artykułu, trafiłam na model, który wydaje się być idealny- testujemy!
Novama Flaem 4neb– regulacja cząsteczek od 7μm do 2μm, w 4 ustawieniach na konkretne miejsca, w których chcemy działać: nos i I gardło, tchawica i oskrzela, oskrzela, płuca. Poziom hałasu 55dB, frakcja respirabilna 83%, minimalna ilość leku to 2ml, maksymalna 8ml. Prędkość nebulizacji 0,65ml/min (zależna od wielkości cząsteczek).
Przy zapaleniu płuc lub ich zwłóknieniu używamy inhalatora membranowego Oromed Oro-Mesh, w którym nebulizujemy przepisane sterydy. Minimalna ilość leku to 0,5ml, maksymalna 8ml. Szybkość nebulizacji 0,25ml/min. Wielkość cząsteczek 1,53μm FRR 95%
Zostaje jeszcze jedna opcja- podanie sterydów wziewnych w formie inhalatora– używamy komory inhalacyjnej z maseczką dla niemowląt (świnki, szynszyle, małe króliki) lub małych dzieci (większe króliki). Do tego rodzaju leków sprawdza nam się PHILIPS RESPIRONICS OptiChamber Diamond
Jak inhalować? Nasi podopieczni zwykle chętnie współpracują, są już przyzwyczajeni do inhalacji, więc przy małych dawkach leków, które podaje się szybko, trzymam ich po prostu na kolanach i przykładam maseczkę do pyszczka tak, żeby lek nie uciekał bokami. Jeśli trafia się mniej współpracujący pacjent, zamykamy go w transporterze, który okrywamy pieluchą lub kocem. Dla całkiem małych gatunków- myszka, chomik najlepiej sprawdza się pojemnik z pokrywką typu samla z wyciętą dziurką na ustnik inhalatora oraz mniejszymi, po przeciwnej stronie pojemnika, przez które wydostaje się wydychany podczas inhalacji dwutlenek węgla
O czym jeszcze pamiętać?
– bezpośrednio po inhalacji nie wietrzymy, nie wychodzimy ze zwierzakiem na mróz, nigdy też nie palimy papierosów w obecności zwierząt
– nawilżaj powietrze
– dbaj o czystość! Po każdym użyciu maskę należy umyć i zdezynfekować, szczególnie, gdy walczysz z zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym
– nebulizator i akcesoria przy częstym używaniu powinny być wymieniane co pół roku, przy sporadycznym raz w roku powinno wymienić się maskę, ustnik i przewód powietrza
Jeśli chcesz zadać dodatkowe pytania, lub uzyskać więcej informacji na temat prawidłowej opieki nad królikami i gryzoniami, dołącz do naszej grupy edukacyjnej na fb https://www.facebook.com/groups/okienkoedukacyjnie/
Nie zgadzamy się na kopiowanie całości lub fragmentów artykułu i umieszczanie ich na obcych stronach bez naszej pisemnej zgody. Kopiowanie i przetwarzanie powyższych treści i zdjęć w całości lub części może skutkować wystąpieniem o odszkodowanie zgodnie z Ustawą o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych z dnia 04 lutego 1994 r. (Dz.U.Nr.24, Poz.83, Dz.U.Nr.44. Poz. 170 z późniejszymi zmianami). Jedyną dopuszczoną formą rozpowszechnienia jest udostępnienie linku do niniejszego artykułu.
