Kompendium wiedzy- królik
Magda Nowaczyk- zoopsycholog, behawiorysta, dietetyk królików i gryzoni, zielarz, fitoterapeuta
Myślisz o przygarnięciu królika, lub właśnie zagościł pod Twoim dachem, ale nie wiesz, jak się nim zajmować? A może masz go od jakiegoś czasu, ale chciałbyś opiekować się nim jeszcze lepiej? Postaramy się pokrótce przybliżyć „instrukcję obsługi królika” 🙂
1. Skąd wziąć królika?
Jeśli masz wybór, NIE KUPUJ- ADOPTUJ. Dlaczego? Malutkie króliki, jakie często widzisz w sklepie zoologicznym bardzo często są zbyt młode, by mogły żyć bez matki. Ich system odpornościowy nie jest jeszcze dobrze wykształcony, więc maluchy łapią szybko infekcje, grzybicę, są bardziej podatne na wszelkie choroby i przede wszystkim bardzo często zmagają się z kokcydiozą powodującą biegunkę, która dla takich maluchów zwykle kończy się niestety śmiercią. Warunki, w jakich żyją młode i ich matki pozostawiają wiele do życzenia: samica traktowana jest jak maszynka do zarabiania pieniędzy- im więcej urodzi w ciągu roku, tym lepiej.. Nie wspieraj pseudohodowli. Nie przykładaj ręki do cierpienia- im mniej osób będzie chciało kupować, tym mniej osób będzie rozmnażać.
Skąd w takim razie przygarnąć uszatego przyjaciela? W Polsce istnieje kilka organizacji zajmujących się królikami, odwiedź ich strony i zobacz, ile puchatego szczęścia czeka na swój nowy dom- może właśnie ten u Ciebie?Obawiasz się adopcji? Zupełnie niepotrzebnie 🙂 Każda z fundacji ma nieco inną procedurę adopcyjną, ale zwykle polega ona na przeprowadzeniu wizyty przedadopcyjnej, na której możesz zapytać o wszystko, czego nie jesteś pewien, dopytać o charakter królika, wymienić się doświadczeniami, powiedzieć, jakie warunki możesz zapewnić uszakowi. Jeśli ani Ty, ani pośrednik adopcyjny nie macie żadnych wątpliwości, podpisujecie umowę adopcyjną, w której zawarte są zwykle podstawowe zobowiązania każdego opiekuna: karmienie zgodnie z wymaganiami gatunku, zapewnienie odpowiedniej opieki weterynaryjnej, nie przekazywanie zwierzaka nikomu innemu bez powiadomienia fundacji i zapewnienie wystarczającej przestrzeni życiowej- nic strasznego, prawda? 😉 Kolejnym plusem adopcji jest to, że zwykle są to już podrastające lub dorosłe króliki, więc znany jest ich charakter. Możesz więc łatwiej dopasować zwierzaka do swoich możliwości- przygarnąć leniuszka przesypiającego cały dzień, lub wulkan energii, którego wszędzie będzie pełno 😉 Indywidualistę samotnika, lub przytulaśnego miziaka, który nie odstąpi Cię na krok. Uszaki będące w fundacjach są też pod stałą opieką lekarzy weterynarii, więc zwykle masz pełny obraz stanu zdrowia zwierzaka. I pamiętaj- uszom najraźniej jest w parze! 🙂
2. Klatka, kojec, czy całe mieszkanie?
Jeśli masz możliwość zabezpieczenia kabli i wszystkich niebezpiecznych przedmiotów, królik będzie najszczęśliwszy, gdy będzie miał dla siebie całe pomieszczenie. Unikniesz w ten sposób gryzienia krat klatki i rzucania miską z nudów 😉 Jak przygotować króliczy pokój?
• Królicze WC
Przygotuj kuwetę z drewnianym lub celulozowym pelletem (nie zbrylającym). Dla miniatur dobrze sprawdzają się kuwety narożne, dla większych królików lub parek lepiej od razu zainwestować w dużą, prostokątną kuwetę dla kotów. Jeśli królik początkowo nie wie, jak z niej korzystać i załatwia swoje potrzeby obok, zbieraj bobki i wycieraj mocz ręcznikiem papierowym i wrzucaj je do kuwety- większość uszaków szybko łapie, o co w tym chodzi. Jeśli królik nauczy się już korzystać z kuwety, nie przestawiaj jej w inne miejsce. Nie używaj trocin, oprócz tego, że pylą i mogą podrażniać śluzówkę oczu i delikatnych nosków, zawierają też olejki eteryczne, które mogą wywoływać alergię.
• Jadalnia
Dla królików najlepiej sprawdzają się ciężkie, ceramiczne miseczki. Potrzebujesz minimum dwóch sztuk- jedną na wodę, drugą na pokarm. Oprócz tego potrzebny będzie paśnik na sianko. Są różne rodzaje, montowane do ściany, stojące, do zawieszania na kratce- a jeśli planujesz kupować większy zapas siana, to najlepiej sprawdzi się plastikowy kosz na pranie w wyciętymi większymi dziurkami, lub pojemnik na zrywki z Ikei . Sianko musi być tak zabezpieczone, by królik na nie nie siusiał.
• Miejsce odpoczynku
Legowisko, drewniane łóżeczko dla lalek z Ikei, budka, dry bed- wszystko, na czym będzie uszakowi wygodnie 🙂 Ważne jest, żeby dało się umyć lub wyprać i nie dało się za szybko zjeść..
• Zabawki
Zapewnij królikowi zajęcie, bo sam je sobie znajdzie. Gałązki z brzozy, wierzby, jabłoni, gruszy, leszczyny, lipy to łatwo dostępne i tanie zabijacze króliczej nudy 🙂 Możesz sam zrobić zabawki, np. napchać rolkę po ręcznikach papierowych siankiem lub ziołami, wrzucić do płaskiego kartonu ścinki tektury, by królik mógł w nich kopać, wyciąć otwór w kartonowym pudle, by królik mógł wchodzić do środka. Pamiętaj tylko o tym, by karton był bez nadruku i nie był po środkach chemicznych, kosmetykach i innych rzeczach, które mogłyby okazać się dla królika trujące. Możesz też kupić gotowe zabawki w sklepie zoologicznym- świetnie sprawdza się pieniek brzozowy wypchany pysznymi ziółkami (producent Tivo), piłki z trawy morskiej, kula smakula, do której wrzuca się smakołyki, lub interaktywna zabawka z pokrywkami do podnoszenia.
Jeśli zdecydujesz się na klatkę, pamiętaj, że minimalny rozmiar dla jednego królika miniatury to 100cm, dla parki lub królika hodowlanego lepszy będzie kojec lub bezklatkowe życie. Minimalny czas wybiegu to 5h, więc nawet jeśli masz kojec lub klatkę, to i tak musisz zabezpieczyć np. kable przed pogryzieniem. Wyposażenie jest takie samo, jak dla królika wolno biegającego, tylko odpowiednio dostosowane wielkością. W klatce nie wysypuj pelletu na całą podłogę, umieść go tylko w kuwecie, a dno klatki wyłóż ręcznikiem, kocykiem lub zostaw puste. Ciągłe przesiadywanie na twardych granulkach pelletu prowadzi do powstania bolesnych odgniotków na skokach.
3. Żywienie
Podstawą króliczej diety jest siano (80% całego dziennego zapotrzebowania na pokarm). Nie należy go ograniczać, powinno być stale dostępne. Sianko powinno być zielone, ładnie pachnieć, w dotyku musi być suche i szeleszczące. Dodatkiem do sianka są suszone i świeże zioła, warzywa i owoce jako przysmak. Możesz zupełnie zrezygnować z podawania gotowej karmy dostępnej w sklepach, pamiętaj jednak, że musisz wtedy sam zadbać o to, by właściwie zbilansować dietę. W naturze króliki mają dostęp do łąki pełnej różnego rodzaju ziół, więc sama babka czy mniszek nie wystarczą, by zapewnić im odpowiednią ilość wszystkich niezbędnych składników mineralnych. Wybierając zioła zwróć uwagę na ich właściwości. Dobrze by było, gdyby były jak najbardziej zróżnicowane. Zioła, które można podawać codziennie to babka lancetowata, babka szerokolistna, liście malin, liście czarnej porzeczki, liście lipy, leszczyny, melisa, liście jabłoni, płatki róży, rumianek. Z nich można zrobić podstawową mieszankę, a resztę ziół dodawać po troszku na zmianę.
Na rynku obecnie dostępne są tylko trzy granulaty odpowiednio zbilansowane i z dobrym składem: Versele Laga Cuni Complete (również w wersji junior i sensitive), Beaphare Nature i JR Farm Grainless Complete. Jeśli nie chcesz całkiem rezygnować z podawania granulatu, wybierz któryś z nich. Średnia ilość podawanego pokarmu tego typu to łyżka stołowa rano i wieczorem, oczywiście przy takiej diecie sianko również musi być przez cały czas dostępne w paśniku.
W okresie letnim możesz podawać świeże zioła, zawsze umyte i osuszone. (Mokre mogą wywołać wzdęcia). Wszystkie nowe rzeczy, których królik jeszcze nie jadł wprowadzaj stopniowo- malutką porcję i jedną nową rzecz na raz. Obserwuj królika, jeśli nie widzisz żadnych niepokojących objawów, możesz zwiększać ilość.
Świeże warzywa i zioła podajemy tylko królikom, które skończyły 3-4 miesiąc życia.
Dla zdrowego królika podstawowy jadłospis to sianko pod dostatkiem, rano garść mieszanki ziół i wieczorem po cienkim plasterku 3-4 rodzajów warzyw i po listku/gałązce z 3-4 rodzajów zieleniny.
Jako dodatek do diety można co kilka dni podawać pół łyżeczki ziaren ostropestu, który wspomaga wątrobę i oczyszcza nerki lub siemienia lnianego. Dietę wzbogać również gałązkami z drzew i suszonymi korzeniami mniszka i cykorii.
Czego nie wolno podawać królikowi?
-suchego chleba i innych produktów piekarniczych
– dropsów, kolb, solnych lizawek i wapienek dostępnych w sklepach zoologicznych
-karm zawierających zboża i kolorowych mieszanek paszowych
-czekolady, ciastek i innych słodyczy
-mięsa, nabiału
-ziemniaków, warzyw strączkowych
-psiej, kociej karmy
-ludzkiego przetworzonego jedzenia
-alkoholu
-trujące lub szkodliwe są m.in. awokado, czekolada, czosnek, cebula, por, aloes, bakłażan
4. Zdrowie
Króliki są bardzo specyficznymi zwierzętami, leczy się inaczej niż psa lub kota, dlatego tak ważne jest, by znaleźć lekarza weterynarii specjalizującego się w leczeniu właśnie zajęczaków. Jeśli chcesz wiedzieć, gdzie w pobliżu miejsca Twojego zamieszkania przyjmuje polecany króliczy doktor, napisz do której z króliczych fundacji, większość ma stworzoną listę gabinetów, do których warto się udać. Czasem trzeba przejechać kilkadziesiąt kilometrów, ale naprawdę warto- według psiego lub kociego doktora może nie być już ratunku, a
specjalista od zajęczaków poda odpowiedni lek i wszystko będzie w porządku.
• Co powinno Cię zaniepokoić?
-biegunka
-ospałość, apatia
– brak apetytu (królik nie powinien mieć przerw w pobieraniu pokarmu dłuższych niż kilka godzin)
-brak bobków przez okres dłuższy niż kilka godzin
-krew w moczu (mocz królika może przybierać różne odcienie w zależności od pobieranego pokarmu)
-katar/częste kichanie
-łzawienie oczu
-wzdęty, twardy brzuch
-odgłosy burczenia, przelewania się w jelitach
-ślinienie się
-nienaturalnie przekrzywiona głowa, zachwiania równowagi, kręcenie się w kółko
-złamania kończyn
-wydzielina w uszach
-rany, strupy, łupież na skórze
-odgniotki na skokach
-widoczne wewnętrzne lub zewnętrzne pasożyty
-oraz każda nagła zmiana zachowania (agresja, nadmierna aktywność lub spadek aktywności itp.)
Każdy z wyżej wymienionych objawów wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii specjalizującym się w
leczeniu królików. Nawet jeśli Twój królik jest zdrowy, raz na 3 miesiące warto zabrać go na wizytę kontrolną,
by sprawdzić chociażby stan zębów i zbadać bobki na obecność pasożytów, a w razie czego przeprowadzić
kuracje odrobaczającą.
• Szczepienia
Króliki wymagają też zaszczepienia na: myksomatozę i pomór i pomór typu II. Wszystkie są przenoszone przez owady, np. komary i meszki i obie często mimo leczenia kończą się śmiercią zwierzątka, dlatego zaszczepienie uszaka jest obowiązkiem każdego odpowiedzialnego opiekuna, nawet, jeśli Twój pupil nie wychodzi na dwór. Przed szczepieniem królik wymaga sprawdzenia stanu zdrowia.
• Królicza apteczka
Jej zawartość zależy od wiedzy, doświadczenia i umiejętności opiekuna. Podstawowe wyposażenie to:
– Krople przeciw wzdęciom (Espumisan dla niemowląt, Bobotic)
– Sól fizjologiczna- przyda się do przemywania oczu, ran, do inhalacji
– Płyn odkażający rany (Rivanol, Octenisept)
– Węgiel aktywny- niezbędny przy zatruciach
– Nasiona kopru włoskiego lub herbatka koperkowa, rumiankowa- jako pierwsza pomoc przy wzdęciach i
problemach z trawieniem
– Siemię lniane w ziarenkach- przy problemach z zakłaczeniem lub trawieniem podajemy łyżeczkę nasion lub
kleik przygotowany z łyżeczki ziaren gotowanych w połowie szklanki wody (podajemy strzykawką sam kisiel,
bez ziarenek, w temp. pokojowej)
-Karma ratunkowa (proszek do rozrabiania w wodzie)- przydatna do dokarmiania, gdy królik nie może sam
pobierać pokarmu, jednak zawsze po konsultacji z lekarzem weterynarii
-Termofor- do dogrzania po zabiegach, przy wzdęciach
-Strzykawki- do podawania leków, dokarmiania (np. 2 i 5 ml)
-Suszone jagody, liście czarnej porzeczki- pierwsza pomoc przy biegunce
-Maść z witaminą A, nagietkowa lub sudocrem – pomocne w leczeniu odgniotków na skokach
Dobrze mieć tez pod ręką we własnej apteczce pyralginę i nospę, jednak oba leki podajemy wyłącznie po konsultacji z lekarzem weterynarii, którzy dobierze dawkę odpowiednią do wagi i stanu zdrowia zwierzaka. Każdy niepokojący objaw należy skonsultować z lekarzem weterynarii specjalizującym się w leczeniu królików
5. Królicza wyprawka- czyli co przygotować zanim pojawi się nowy domownik
– w zależności od tego, gdzie będzie mieszkał królik, jeśli nie może żyć zupełnie wolno, to klatka (min. 100cm) lub kojec
– poidło lub miska na wodę, miska na suszki, paśnik
– siano i suszone zioła (min. kilka rodzajów), opcjonalnie granulat (VL Cuni Complete, Beaphare Nature lub JR Farm Grainless complete)
– kuweta
– podkłady higieniczne, kocyk, ręcznik lub legowisko
– pellet drewniany lub cellulozowy
– transporter
– obcinaczki do pazurków
– szczotka/grzebień, nożyczki o zaokrąglonych końcach, jeśli królik jest długowłosy
– zabawki
Jeśli chcesz zadać dodatkowe pytania, lub uzyskać więcej informacji na temat prawidłowej opieki nad królikami i gryzoniami, dołącz do naszej grupy edukacyjnej na fb https://www.facebook.com/groups/okienkoedukacyjnie/
Nie zgadzamy się na kopiowanie całości lub fragmentów artykułu i umieszczanie ich na obcych stronach bez naszej pisemnej zgody. Kopiowanie i przetwarzanie powyższych treści i zdjęć w całości lub części może skutkować wystąpieniem o odszkodowanie zgodnie z Ustawą o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych z dnia 04 lutego 1994 r. (Dz.U.Nr.24, Poz.83, Dz.U.Nr.44. Poz. 170 z późniejszymi zmianami). Jedyną dopuszczoną formą rozpowszechnienia jest udostępnienie linku do niniejszego artykułu.
